عقل (قرآن)ازعناوین و موضوعات مطرح شده در آیات قرآن، عقل است. ۱ - معنای عقلعقل در لغت به معناى حبس و امساك آمده است. عاقل را از آن رو عاقل گفته‌اند كه خود نگهدار بوده، خويشتن را از (رفتن به دنبال) هواهاى نفسانى باز مى‌دارد. عقل مايه امتياز انسان از حیوان و به معناى فهم و ضدّ حماقت نيز آمده است. برخى گفته‌اند: با توجّه به معناى اصلى عقل كه بستن و امساك است، بر ادراك با اين خصوصيّت نيز عقل اطلاق مى‌شود و همچنين مدركات انسان و قوّه‌اى كه به وسيله آن انسان بين خیر و شرّ و حق و باطل تميز مى‌دهد، عقل ناميده مى‌شود و مقابل آن جنون، سفاهت، حماقت و جهل است كه هر كدام به اعتبارى است. در قرآن كريم واژه عقل به كار نرفته، ولى برخى از مشتقّات آن مانند «يعقل»، «عقلوا»، «يعقلون» و «تعقلون» آمده است، الفاظ ديگرى كه به نوعى بيانگر عقل يا مرتبه‌اى از آن است نيز در قرآن آمده، مانند: «قلب»، «فؤاد»، «افئده»، «الالباب»، «النّهى» و «حجر» كه اطلاق هر يك بر عقل به جهت خاصّى است كه در آن لحاظ شده است. ۲ - عناوین مرتبطارزش عقل (قرآن)، برهان عقلی (قرآن)، به کارگیری عقل (قرآن)، بی‌عقلی (قرآن)، حکم عقل (قرآن)، خلقت عقل (قرآن)، رشد عقلی (قرآن)، زوال عقل (قرآن)، شناخت عقلی (قرآن)، عاقلان (قرآن)، عقل جن (قرآن)، عقل سلیم (قرآن)، عقل عملی (قرآن)، عقل نظری (قرآن)، عقل و قرآن (قرآن)، کمال عقل (قرآن)، منشأ عقل (قرآن)، نعمت عقل (قرآن)، نقش عقل (قرآن). ۳ - پانویس
۴ - منبعمرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۲۰، ص۴۶۷، برگرفته از مقاله «عقل» رده‌های این صفحه : عقل | موضوعات قرآنی
|